Peygamber Efendimiz (SAV) Bir Defasında "Bu Ağızdan Sadece Hak Çıkar" Demesi?

Peygamber Efendimiz (SAV) Bir Defasında "Bu Ağızdan Sadece Hak Çıkar" Demesine Rağmen Hurmaların Aşılanması Tavsiyesi Üzerine Meydana Gelen Netice İçin "Ben Bir Beşerim" Demesi Nasıl Tevfik Edilir?

Bu soruda iki hadisin birbirine zıt olmasından bahsediliyor. Bunlardan birinci hadis: "Şu ağızdan doğrudan başka bir şey çıkmaz." buradaki ifâde daha ziyade, mübarek ağızlarına işaret ederek: "Yaz! Nefsim elinde olan Allah'a yemin ederim ki, buradan hakdan başka birşey çıkmaz..." şeklindedir.
Hadis başta Buharî, Müslim olmak üzere pek çok sahih hadis kitabının rivayet ettiği bir hadistir. Bu hadisin ravisi de Abdullah ibn-i Amr-ibn-il-As'tır. (R.A) Daha evvel de arzetmiş olabilirim. O, Efendimizin (S.A.V) fem-i güheri Nebevisinden dökülen her inciyi tesbit eder ve hiç birini kaçırmazdı. Hatta Ebû Hureyre, kendisinden daha çok hadis rivayet ettiğini ifade sededinde: "Ben hadisleri yazmadım. Ama, Abdullah İbn-i Amr yazardı. O bakımdan benden daha çok hadis kaydetmiş olabilir" der. Abdullah İbn-i Amr îbn-i As, çok abid, zâhid bir insandı. O devirde ibadet-ü taatiyle tanınırdı. Efendimiz kendisine: "Bir gün iftar et, bir gün imsak et. Hz. Dâvud'un orucudur bu" dediği zaman, bunu azımsamış "Dahasını yapabilirim Yâ Resûlullah," demişti. "Gecenin üçte birinde ibadet et, diğerinde de istirahat..." O, "Dahasına muktedirim" diyerek hep ileri seviyede bir kulluk anlayışı içinde olmuştu. Evet, takvada, incelikte, ibadette derin bir insandı. Bir de peygamberimizin her sözüne karşı öyle saygıyla doluydu ki, Efendimizin ağzından çıkan hemen herşeyi yazardı.
İşte, bu hadislerden birincisi, bunu ifade ediyor. Abdullah bin Amr diyor ki: "Bana, Efendimizin ağzından çıkan herşeyi yazıyorsun, ama; O'da bir beşerdir. Yumuşak olduğu an da olur,öfkeli olduğu an da.. bazen arzu etmediği şeyler de söyleyebilir, (haşa) Sen ise, tefrik etmeden herşeyi yazıyorsun." Abdullah bunun üzerine ben de, yazıyı bıraktım. Sonra Efendimizle karşılaştığımda dedim ki: "Yâ Resûlullah böyle böyle diyorlar...!" Buyurdular ki: "Yaz! Nefsim elinde olan Allah'a yemin ederim ki, bu ağızdan hakdan başka birşey çıkmaz"
Vak'anın birisi bu; diğeri de şöyle: Ekmelüttehâyâ Efendimiz Medine'ye teşrif buyurduklarında, Medinelilerin, hurmaları, aşıladıklarını görüyor ve "Bu aşılamanın neticeyi değiştireceğine kânii değilim" diyor. Yani "Aşılamanın, kat'iyen faydası yoktur" demiyor. Neticeye tesir etmeyeceğini ifade buyuruyor. Onlar da hangi stilde aşı yapıyorlarsa onu bırakıyorlar. Ertesi sene de verim alınamıyor. Kim bilir belki Allah'ın takdiri, o sene meyve olmayacaktı...? Sonra buyuruyorlar ki: "Dünyanızın işlerini siz iyi bilirsiniz". "Benden daha iyi bilirsiniz" şeklinde anlamak doğru değildir.
İhtimal ki, Efendimizin maksadı, "Siz bunları aşılıyorsunuz ama, Allah'ın dediğinden, dilediğinden başka bir şey olmayacaktır, " Ondan sonra tevafukan ertesi sene meyve olmadı. Zeytin de bir sene olur, bir sene olmaz. Olmadığı seneye rastladı. Onların hallerine baktı ve sözlerindeki hikmeti kavrayamadıklarını anladı. "Dünyanızın işlerini siz iyi bilirsiniz" dedi. Yani vicdanî tecrübe ile kazanacakları önemli bir husus için henüz vaktin erken olduğuna işaret buyurdu.
İkinci bir husus, cahiliyye devrinde çeşitli sebeblere te'siri hakiki veriyorlardı. Meselâ yine Buharî, Müslim'de gördüğümüz "Yağmuru bize nev' verdi" diyorlardı. Yani falan yıldız zuhur edince, bulut teşekkül eder ve o yıldız bize yağmur verir itikadında idiler.
Bu hususta Efendimiz (S.A.V) buyururlar ki: "Yıldızın zuhur veya sükutuyla yağmur geldi diyenler de kafir oldu, yağmuru Allah verdi diyenlerde mümin.." Evet, bir cemaat, her lütfu Allah'dan bildiği gibi, yağmurun da Allah'dan geldiğine inanıyor. İşte onlar mümin... Diğer bir topluluk ise, herşey gibi yağmuru da sebeblere veriyor. Onlar da Allah'a karşı küfür etmiş oluyorlar. O devirde, böyle esbaba tesir-i hakiki verme çok yaygındı. Bunu, kökünden kesip atmak, herşeyin Allah'ın elinde olduğunu göstermek.. O, Ulûhiyetinde bir olduğu gibi, Rubûbiye-tinde dahi bir olduğunu iş'ar için, değil emare ve alâmetler, sebebler dahi zabt-u rabt altına alınmıştır.
Evet, nasıl Allah zâtında tekdir, öyle de icraatında dahi vezir-ü vüzeraya ihtiyacı yoktur. Yıldız doğsa da doğmasa da yağmuru veren Allah'tır. Ama çok defa yağmurun gelmesini herhangi bir sebeb veya bir yıldızın zuhuruna mukarin kılar. Bu bir iktirandır. Tâ insanlar yağmurun geleceğine hazırlansınlar. Ama O, yağdırmayabilir de. Evet O, ne isterse onu yapabilir... Efendimiz bu hakikata inandırmak için, yani esbab ve vasıtaların te'siri olmadığını, herşeyin Müsebbib'ül Esbâb olan Allah'ın elinde bulunduğunu göstermek için, halkın eşya ve hadiselere, sebep ve vesile saydığı herşeyi yıkıyor ve nazarları Kudret-i Sonsuz'a çeviriyordu.
Bir başka vaka; birgün, bir bedevi Resulullah'ın huzuruna geldi ve: "Yâ Ra-sûlallah, devem uyuzlu develerin yanına bağlandığından uyuz oldu." Buyurdular ki: "O uyuzlu deve, uyuzu yanına bağlandığı deveden aldı, öbürü nereden aldı?..." Burada hastalığın sirayetini nefyetme yok. Öyle olsaydı hiç: "Bir yerde sari bir illet varsa oraya girmeyin; içerdeyseniz dışarıya çıkmayın" şeklinde ikazda bulunur muydu? Esasen Efendimiz, cahiliye akıl ve mantığına karşı savaşıyordu. Yoksa sebepleri nefyetmiyordu. Ona göre sebeplerin bir hikmet-i vücudu vardı. Virüslerin, mikropların hastalık yapabileceğine dahi, işârette bulunuyorlardı. Ancak, sebebler herşey demek değildi. Sebeblere riayet bir mükellefiyet ve vazife; neticenin, Allah'ın elinde olduğuna inanmak ise tevhiddi. İşte, bu ince hususu göstermek için Efendimiz, "O uyuzlu deve, uyuzu öbür deveden aldı. O kimden aldı?" diyerek, meseleyi, devir ve teselsül zemininde, devir ve teselsülün batıl olmalarıyla noktalıyordu. Yani, o, ondan o da bir öncekinden... Pekala ilk deve kimden aldı?... Ve neticede "Allah" dedirtiyordu. Öyleyse, daha sonra sebebler tahtında cereyan eden şeyler ta baştan Allah'ın emir ve iradesi altında oluyor demektir. Herşeyi yaratan Allah (C.C).'tır. Böylece Efendimiz, (S.A.V) Tevhid-i Rubûbiyete dair bir şirkin başına balyoz indiriyor, ruhları şirke karşı uyarıyor ve çok önemli bir hususa dikkatimizi çekiyordu.
Şimdi, aşılama meselesine gelelim. Aşılama mevzuunda da cahiliye devrinde öyle bir itikat vardı ki, hurmayı aşıladığın zaman on verir, aşılamazsan hiç olmaz. Bunda da gizli bir şirk vardı, yani, sanki aşılama, hurmanın meydana gelmesine tek sebep gibiydi. Efendimiz, bu batıl anlayışı yerinden söküp attı ve sebeblerin, sadece, Allah'ın izzet ve azametin'in perdeleri olduğunu onlara anlattı. Anlattı ama, ashabın kendi mantık çizgilerinde anlattı. Evvelâ onlara bir ders verdi. Sonra da onlar, belli bir anlayış içinde karşısına çıkınca "dünyanızın işlerini siz bilirsiniz" dedi. Burada ciddi bir iltifat mı var? Yoksa, anlattığı hakikati kendi istediği mânâda kavrayamamadan ötürü bir tenbih mi var? Üzerinde düşünülmeye değer...
Üçüncü bir husus Efendimiz (S.A.V)' in söylediği her söz bütün bir hayatı tâlim istikametindedir. Eğer onların hayatlarının her noktasına doğrudan doğruya teşri maksadıyla katılsa ve karışsaydı; meselâ, deseydi ki; sularınızı şöyle akıtın, içerken bardağı şöyle sofranın etrafında dolaştırıp için; şu işi yaparken şöyle yapın, ağacı keserken alttan kesin, demiri döverken şöyle dövün; böyle ocağa sokun gibi herşeyi tâlim etseydi, bu emirleri de, diğer teşrii emirleri gibi uyulmasını zaruri görüp kıyamete kadar aynı şeyleri yapacaklardı ve yapacaktık. Halbuki Allâmulguyûb'un kendisine bildirmesiyle, buğdaydan bire on almak mümkün olduğu gibi, bire yüz almak da mümkündü. Tecrübe ve aşılamalarla, meselâ; narenciye yumruk kadarken; bir kavun, bir karpuz haline getirilebilirdi. Böylece onlara, bilgi, görgü ve mumareselerini arttırma güven ve itimadını verdi.
Dördüncü bir husus, var ki, cidden çok mühimdir. Cenab-ı Hak beşere, Şeriat-ı Fıtriye'ye müdahale etme hakkını vermiştir. Madem insan yeryüzünde Allah'ın halifesidir. O halde, Allah'ın yarattığı şeylerde, şart-ı âdi kaydiyle bir kısım müdaheleleri olacaktır. Bu husus, aynı zamanda iradenin hikmet-i vücudu ve insanın, Yaratan'a halife olmasının bir neticesidir
Halbuki bu mevzuda dahi, Efendimizin teşriatına uyacak, diyeceklerdi ki, "aşılama" dedi aşılamadık, "aşıla" dedi aşıladık. Böylece, beşerî ilgi ve bilgi kaynakları kuruyacak; tecrübe birikimleri hebâ olup gidecek ve fıtratı talim etme vazifesiyle gelen zat, fıtratla zıtlaşmış olacaktı. Oysaki, Efendimiz (S.A.V) bir söz söylerken kıyamete kadar devam edecek şekilde söyler. O'nun vaz'ettiği kanunlar kıyamete kadar câridir. Binaenaleyh, o, öyle kat'i şeyler söylemeliydi ki, ilerde yanlış anlamalara meydan verilmesin. Ve herkes her zaman, büyük bir güvenle o âb-ı hayat kaynağına baş vurabilsin. Onun için o ağızdan hep doğru çıkmalıydı. O ağızdan hep doğru çıktı. Ve doğrudan başka birşey çıkmadı...
Beşinci bir husus da, Efendimiz (S.A. V) bir insandı, insan hürriyetinin ne demek olduğunu çok iyi biliyordu, insan hür değilse insan da değildir. Esir bir insana insan denemez, Zindandaki bir insana da insan denemez. Kefere ve fecerenin sultası altında, onların müsaade ettiği hayatı yaşama, onların müsaade etmediği hayatı yaşamama gibi bir zillet içinde bulunmak da insanlık demek değildir. Böyle insanlıktan Allah'a sığınırız. Böylesi bir hayata razı olanları da Allah ıslah eylesin! Evet, insan iradesiyle insandır. Ve irade çok mühim bir meseledir. İrade öyle bir meseledir ki, tıpkı, toprağa düşen bir tohum gibi, toprağın bağrına düşer düşmez, düştüğü yeri hemen kocaman bir ağaca hamile hale getirir. Efendimiz (S.A.V) onların iradelerine zincir vurmadı. Evvelâ onları bir denedi, sonra, "sizin iradenizin neticesi, semeresi hatta daha sonraki semereleri için öyle hareket etmeniz doğrudur" buyurdu.
"Dünyanızın işlerini siz bilirsiniz" demek suretiyle bu hakikati anlattı ki, anlattıkları doğrudan başka bir şey değildir.